Kościół św. Wincentego ufundowany został przez Kazimierza i Józefa Czartoryskich. Wybudowano go w latach 1799-1806, jednocześnie rozbierając wcześniejszy drewniany kościół, który znajdował się pomiędzy obecną świątynią, a plebanią. Uroczysta konsekracja kościoła odbyła się w 1865 roku, nadano mu wówczas wezwanie: Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, pozostawiając jednocześnie poprzedni tytuł.
Historia z wezwaniem świątyni jest bardzo ciekawa, bowiem w Polsce kościoły św. Wincentego są najpewniej trzy (o innych nie posiadamy informacji): jeden we Wrocławiu, drugi w Skórzewie i trzeci właśnie w Pleszowie. Jest to związane z tym, że po reakcji pogańskiej w pierwszej połowie XI wieku, za sprawą Kazimierza Odnowiciela na nasze ziemie przybywali księża z południowej Francji, przynosząc ze sobą kult św. Wincentego.
Do parafii, która istniała przy tym kościele należały już w roku 1226 następujące wsie: Pleszów, Lubocza, Grębałów, Krzesławice, Mogiła i Brzegi. Dopiero w 1442 roku kardynał Oleśnicki oddał Mogiłę pod opiekę duszpasterską O.O. Cystersom.
Kościół św. Wincentego – jest ceglaną budowlą wzniesioną na kamiennych fundamentach według planów ks. Sebastiana Sierakowskiego. Zaraz po ukończeniu budowy w roku 1807, wieża miała inny kształt, była sześcioboczną zwieńczoną ozdobną banią budowlą. Niejaki Kirchmayer, który od Czartoryskich zakupił położony nieopodal dwór, zajął się w pierwszej połowie XIX wieku urządzaniem kościoła.
Wnętrze świątyni powstało poniekąd dzięki rozbiórce krakowskiego kościoła Wszystkich Świętych, który zlokalizowany był pomiędzy bazylikami franciszkanów i dominikanów. Kirchmayer zakupił z tego zburzonego kościoła m.in. marmurową posadzkę oraz główny ołtarz.
Około roku 1820 zmieniono kształt wieży, nadając jej formę zwykłego czworoboku oraz nakrywając również czworobocznym, blaszanym dachem. Przez ponad sto lat, nie nastąpiły zmiany w architekturze kościoła – do czasu gdy w czerwcu 1929 roku, od uderzenia pioruna spłonęła wieża, która została w tym samym roku odbudowana, a jednocześnie podwyższona o kilka metrów. Obecna wysokość wieży to około 20 metrów, jest wbudowana trzema bokami w fasadę kościoła, która jest wykonana w stylu klasycystycznym.
Fasada podzielona na trzy części pilastrami toskańskimi, zwieńczona jest attyką z czterema wazonami. Na środku fasady umiejscowiono zaszklone okno dla trębacza, ponad którym widnieje fryz w kształcie trójkąta z okiem Opatrzności Bożej. Po obu stronach głównego wejścia znajdują się wnęki z kamiennymi figurami: św. Piotra od strony wschodniej i św. Pawła od strony zachodniej.
Wnętrze kościoła jest jednonawowe, nakryte sklepieniem beczkowym, a cała nawa podzielona jest na trzy przęsła, dzięki czterem parom pilastrów, uwypuklonych wewnątrz świątyni. W barokowym ołtarzu głównym znajduje się obraz św. Wincentego (patrona kościoła), ołtarze boczne poświęcone są ku czci: Najświętszej Maryi Panny Różańcowej, z pięknym obrazem Matki Bożej z Dzieciątkiem oraz Pana Jezusa, z naturalnej wielkości figurą Ukrzyżowanego.
[Ostatnia modyfikacja: 8.II.2012, 20.III.2006]
Źródło:
Inwentarz kościoła parafialnego w Nowej Hucie – Pleszowie, udostępniony przez proboszcza parafii za co bardzo dziękujemy!