Kościół św. Floriana

Kolegiata św. Floriana – obecnie jest barokową, trójnawową budowlą bazylikową z fasadą zwieńczoną dwiema wieżami. Na fasadzie umieszczona jest figura świętego Floriana, a wejście do świątyni stanowi neobarokowa kruchta z początków poprzedniego stulecia. Wnętrze ozdobione jest neorokokową stiukową dekoracją wykonaną w 1907 oraz polichromią z 1965 roku. W prezbiterium znajdują się późnobarokowe stalle z obrazami z końca XVIII w. oraz ołtarz główny z obrazem przedstawiającym św. Floriana na tle Kleparza z XVII w. W skarbcu tegoż kościoła przechowywany jest gotycki relikwiarz w kształcie wieżyczki zdobyty w czasie bitwy grunwaldzkiej, który został podarowany świątyni przez króla Władysława Jagiełłę. Wykonano go w 1365 roku dla komtura krzyżackiego.

Pierwotny kościół na tym, miejscu wybudowano pomiędzy 1185 a 1216 rokiem, nie zachowały się jednak żadne pozostałości tej budowli. Zgodnie z wolą Kazimierza Sprawiedliwego świątynię podniesiono do rangi kolegiaty, a patronat nad nią sprawowali polscy książęta, a potem królowie. Kolegiata konsekrowana przez Wincentego Kadłubka, stanowiła centrum przedlokacyjnej osady – spłonęła w 1306 roku. Po pożarze przystąpiono do budowy gotyckiego kościoła, który był trójnawową, halową budowlą. Ten kościół płonął trzykrotnie: najpierw w 1528, a potem 1587, został szybko odrestaurowany, by w połowie XVII stulecia spłonąć po raz kolejny, tym razem na skutek działań Stefana Czarnieckiego, który w czasie oblężenia Krakowa przez Szwedów rozkazał spalić przedmieścia. Ognień doszczętnie zniszczył gotycką budowlę i dopiero w kilkanaście lat po wojnie przystąpiono do barokizacji świątyni. W wyniku barokowej odbudowy z lat 1677-1684 powstał kościół w obecnym kształcie. Kolejne zniszczenia i zmiany przypadają na okres konfederacji barskiej, w czasie której żołnierze rosyjscy zaprószyli ognień, który znów zniszczył kościół. Podczas remontu dobudowano przy fasadzie dwie kaplice, sprowadzono stalle, ołtarze boczne i chór muzyczny. Na początku XX wieku wieże zostały podwyższone i nakryte neobarokowymi hełmami. Wtedy też świątynia uzyskała swój obecny wygląd.

[Ostatnia modyfikacja: 28.IX.2004]

Źródło:
– Rożek M., 2000, Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa-Kraków, s. 21-24.
– Adamczewski J., 1992, Kraków od A do Z, Krajowa Agencja Wydawnicza Kraków, s. 120-121.