Plac św. Ducha, dom nr 1, Teatr im. Juliusza Słowackiego. Od 1 połowy XIII wieku do końca wieku XIX w miejscu obecnego budynku
teatru mieściły się zabudowania klasztoru i kościoła zakonu Duchaków. Graniczyły one z północno – wschodnim końcem murów
miejskich. Do kompleksu należały dwa kościoły: nieistniejący już kościół szpitalny pw. św. Ducha i kościół pw. św. Krzyża.
Szpital stanowił schronienie nie tylko dla ludzi chorych, ale także dla osób bezdomnych, starszych oraz ubogich.
Budynek był usytuowany w pobliżu murów miejskich tak, aby chorzy byli odseparowani od reszty społeczności miasta.
Ostatni księża z zakonu Duchaków umarli pod koniec XVIII wieku. W 2 połowie XIX wieku placówka została przeniesiona do szpitala
św. Łazarza na ul. Kopernika, a budynki poszpitalne zostały zburzone.
W miejscu tym wybudowano w latach 1891-1893 nowy teatr, nazywany początkowo "Teatrem Miejskim".
Pierwszym patronem teatru został Aleksander Fredro, którego granitowy pomnik został postawiony przed budynkiem teatru
w 1900 roku. W roku 1909 nowym patronem został Juliusz Słowacki.
Budynek ma charakter eklektyczny z dużą liczbą neorenesansowych elementów. Reprezentacyjna fasada od strony ul. Szpitalnej jest
ujęta w dwa ryzality zwieńczone alegorycznymi figurami. Od lewej strony są to: Poezja, Dramat i Komedia, dzieła Tadeusza Błotnickiego.
Od prawej znajdują się: Muzyka, Opera i Operetka wykonane przez Alfreda Dauna. Pod gzymsem znajdują się alegoryczne postacie Wesołości
i Smutku, wyrzeźbione przez Mieczysława Zawiejskiego. Na froncie fasady umieszczony jest napis: "Kraków Narodowej Sztuce".
Upamiętnia on składki, jakie organizowano na rzecz budowy teatru wśród mieszkańców Krakowa. Na szczycie gmachu znajdują się rzeźby z
grupy: "Poloneza czas zacząć" dłuta Michała Korpala. Przedstawiają one Tadeusza w kontuszu i Zosię w stroju szlacheckim.
Pierwszym dyrektorem teatru został Tadeusz Pawlikowski. W teatrze odbył się w roku 1896 pierwszy pokaz filmowy przy użyciu
aparatury braci Lumiere, a w roku 1901 wystawiono tutaj premierę "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego.
Z tyłu budynku znajduje się scena "Miniatura" Teatru im. Juliusza Słowackiego. W jej eklektycznym budynku znajdowała się
dawniej elektrownia teatralna.
[Ostatnia modyfikacja: 13.XI.2008]
źródło:
- Adamczewskio J., 1992, Kraków od A do Z, Krajowa Agencja Wydawnicza Kraków, s. 312-313.
- praca zbiorowa, 2000, Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa - Kraków, s. 160, 363, 363-366, 429, 451, 961-962.
- Rożek M., 2006, Przewodnik po zabytkach Krakowa, Wydawnictwo WAM Kraków, s. 212-220.
|