Znajdujące się obecnie przed kościołem św. Piotra i św. Pawła postaci dwunastu apostołów to kopie oryginalnych rzeźb,
które zostały usunięte w 1959 roku. Oryginalne figury zaprojektował Kasper Bażanka, jest on jednocześnie twórcą
założeń architektoniczno - rzeźbiarskich schodów, kamiennych filarów ogrodzenia, cokołów figur oraz bramy do kościoła św. Andrzeja.
Figury apostołów wykonał w latach 20-tych XVIII wieku rzeźbiarz Dawida (lub Daniela) Heel. Pierwotne rzeźby posiadały różne
atrybuty przypisywane apostołom, które pozwalały na ich identyfikację, jednakże z biegiem lat postacie uległy silnemu rozmyciu,
a część "dodatków" umożliwiających ich rozpoznanie zaginęła. Odtworzone rzeźby nie są zaopatrzone we wszystkie pierwotnie
istniejące detale...
|
Kopie wykonane przez Kazimierza Jęczmyka dwa zdjęcia z lewej strony
|
Oryginalne rzeźby Dawida Heela dwa zdjęcia z prawej strony
|
|
Stojąc przed fasadą kościoła, pierwsza figura od lewej strony (od północy) to
postać św. Szymona nazywanego Gorliwym, który poniósł męczeńską śmierć w Persji -
został przecięty piłą - postać apostoła na zdjęciach opiera na niej swoją prawą dłoń.
|
|
Druga figura przedstawia najprawdopodobniej św. Filipa - na
litografiach z pierwszej połowy dziewiętnastego stulecia, widoczny jest krzyż na długim
drzewcu, który postać trzymała w lewej dłoni - indywidualny atrybut św. Filipa.
|
|
Trzecia figura przedstawia św. Bartłomieja z księgą w lewej dłoni i
toporem w prawej. Obecna rekonstrukcja posiada oba atrybuty, natomiast na oryginalnej rzeźbie
w lewej dłoni widoczna jest księga, wzdłuż dolnej części figury zachowały się resztki topora.
|
|
Czwarta figura - licząc od lewej - przedstawia św. Jakuba Młodszego,
który pierwotnie w lewej dłoni dzierżył miecz.
|
|
Piaty posąg to św. Jakub Większy czczony głównie jako patron
podróżnych, pokazany w obszernym, wkładanym przez głowę płaszczu. W obecnie pustej dłoni
Jakuba, dawniej tkwił podróżny kij.
|
|
Szósta rzeźba przedstawiająca św. Piotra - apostoł wsparty
jest na odwróconym krzyżu, symbolu jego męczeństwa.
|
|
Za plecami siódmej figury pokazującej św. Andrzeja widać krzyż
w kształcie litery X (taki kształt krzyża pochodzi od
greckiej litery "X", bowiem św. Andrzej poniósł śmierć męczeńską na terenie Grecji, gdzie
ukrzyżowano go na krzyżu uformowanym w kształt pierwszej litery imienia Chrystusa).
|
|
Kolejna, ósma rzeźba przedstawia św. Jana Ewangelistę, uważany jest
za najmłodszego spośród apostołów, także i tutaj przedstawiony jest z młodzieńczą twarzą oraz
kielichem trzymanym w lewej dłoni z wyłaniającym się z niego wężem, co nawiązuje do próby
otrucia umiłowanego ucznia Chrystusa przez Pogan.
|
|
Dziewiąta figura przedstawia św. Judę Tadeusza, który pierwotnie w
prawej dłoni trzymał krzyż (widoczny na XIX-wiecznych litografiach), wskazując go jednocześnie
placem dłoni lewej.
|
|
Dziesiąta figura to apostoł Maciej, który został wybrany na
dwunastego apostoła w miejsce Judasza.
|
|
św. Mateusz jest przedstawiony z księgą i maczugą (oba atrybuty
całkiem dobrze widoczne także na oryginalnej rzeźbie).
|
|
Ostatnia figura przedstawia św. Tomasz - obecnie bez żadnych
dodatków. Aczkolwiek na starych zdjęciach widoczna jest włócznia, którą trzymał w prawej
dłoni - św. Tomasz został zabity włócznią w Indiach.
|
|
[Ostatnia modyfikacja: 27.II.2008]
źródło:
- Adamczewski J., 1992, Kraków od A do Z, Krajowa Agencja Wydawnicza Kraków, s. 132-133.
- Komorowski W., Kęder I., 2005, Ikonografia kościoła Dominikanów i ulicy Grodzkiej w Krakowie, TAiWPN Universitas, Muzeum Narodowe w Krakowie, s. 323-330.
- Rożek M., 2006, Przewodnik po zabytkach Krakowa, Wydawnictwo WAM, s. 270-271.
- Rożek M., Gondkowa B., 2003, Leksykon kościołów Krakowa, Wydawnictwo Verso, s. 152-153.
|
|